miércoles, 8 de noviembre de 2017

O MESTRE MATEO E FRANCISCO ASOREY

 Hai dúas esculturas que están expostas agora mesmo no Pazo de Xelmirez de Santiago, dentro da exposición sobre o Mestre Mateu. Existe unha gran polémica porque na actualidade son propiedade da familia do ditador Francisco Franco pero foron adquiridas de xeito irregular.

Francisco Asorey admirou profundamente a obra do Mestre Mateu. Sabemos por diferentes testemuñas que pasou moitas horas contemplando e estudando o Pórtico da Gloria. "Allí aprendí mi arte" díxo nunha entrevista en Vida Gallega en 1928. E recentemente enteránomos de que o Concello de Santiago pedíralle que fixera un informe sobre a calidade artística e o valor económico dunhas figuras que o Concello ía mercar ao Conde de Ximonde por 60.000 pesetas de 1948.  Son as esculturas da polémica que nos van dar pé a falar de Asorey e sobre todo do Mestre Mateu.

Foto: https://elpais.com/ccaa/imagenes/2012/03/02/galicia/1330718120_040417_1330719918_noticia_grande.jpg


O informe que Asorey fixo consérvase no Arquivo Histórico Universitario e di así:

INFORME QUE PRESENTA AL EXCMº AYUNTAMIENTO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA, POR REQUERIMIENTO DE UN OFICIO DEL NEGOCIADO ALCALDIA Nº  5114

 FRANCISCO ASOREY GONZÁLEZ , vecino de esta ciudad, en el oficio que se me pide que el citado [Ayuntamiento]desea adquirir tres estatuas de piedra y desea que yo determine el valor artístico, el cual acepto gustosamente.
Tengo ante mi las tres estatuas citadas, dos sedentes y otra erguida; despues de observarlas detenidamente deduzco lo siguiente:
Que las sedentes son de dos personajes del Antiguo Testamento que debieron estar adosadas  en el pórtico exterior, que al alzarse la nueva fachada fueron retiradas estas.
Son del Maestro Mateo porque la medida de sus proporciones obedecen a las que se requieren para dicho lugar por la comparación con las existentes; hay en el Pórtico las características de facturas escultóricas obedecen en sus rostros, manos, pies y ropajes a las actuales que antes cito y para completar mi afirmación solo les falta el policromado que sería el complemento de todo lo dicho. Algunas observaciones más acerca del hábito en el hacer del maestro en su obra, las frentes las esculpió más anchas en su parte alta que lo normal estrechándose hasta la altura de los ojos con una depresión grande en la parte bridada (la frente vista de frente). Las arrugas son sintéticas y ámplias de factura, los pliegues muy rectos en su caida de aplomo haciendo una salvedad en la [sic] veinticuatro ancianos y algún ángel, y por último los maravillosos ceños de dos estatuas sedentes nos recuerdan los monstruos alados del pórtico lo que no encontramos tanto en la expresión dura en relación con las estatuas que circundan el Salvador que están llenas de expresión serena y muchas observaciones más que tengo con respecto al maestro y por no alargar más este informe retengo.
A la estatua erguida en relación con las anteriores, no le encuentro gran valor artístico; solo puedo decir que su época es el s. XVI o XVII, es un caballero, debió pertenecer a un adosamento de un sepulcro.
Estas estatuas según oficio se ceden en la cantidad de 60.000 ptas. por el valor artístico de las referidas estatuas expreso, que una de ellas vale el precio de las tres.
Celebraría que dichas estatuas quedasen en esta ciudad para la admiración de todos los amantes de las bellas artes y felicitando al EXCMº  Ayuntamiento por tan meritoria labor que así se hacen grandes los pueblos.

Santiago de Compostela, 19 de febrero de 1948

Francisco Asorey  

Dúas desas esculturas das que se fala no informe, son as que hoxe se exhiben en Santiago e que despois de mercalas o Concello, como di Asorey, por un valor monetario inferior ao valor artístico real, pasaron "irregularmente" á familia Franco, despois dunha visita que o dictador fixo a Santiago.

Vese ben no informe o coñecemento que Asorey ten das esculturas do Pórtico da Gloria. Crese hoxe que representan a Abraham e Isaac, pai e fillo no relato bíblico. E estarían situadas no pórtico exterior que se tirou cando se remodela a fachada a principios do s. XVI e cando se poñen portas ao Pórtico. Ata entón a Catedral estaba sempre aberta.

https://s2.eestatic.com/2017/09/22/actualidad/Actualidad_248739000_47692645_855x1140.jpg
Esta escultura representaría a Abraham segundo Serafín Moralejo e ao profeta Jeremías segundo Francisco Prado-Vilar.

Foto: https://s2.eestatic.com/2017/10/24/cultura/patrimonio/Patrimonio-Francisco_Franco-Patrimonio_256736723_51547044_1706x1280.jpg

Isaac segundo Moralejo e o profeta Ezequiel segundo Prado-Vilar

Asorey compara a expresión de Isaac coa dos grifos que existen nas basas do Pórtico da Gloria

Foto: M. Iglesias

Este documento inédito de Asorey, que hoxe traemos a este blog vainos dar pé a falar do Mestre Mateu e do seu Pórtico, prodixio da escultura de todos os tempos. E coñecendo mellor a Mateo, coñeceremos mellor a Asorey.